Theo báo cáo thử UNICEF, vấn đề ô nhiễm môi trường hiện nay đang diễn ra khắp toàn cầu. Đặt biệt nhất là chúng ta có thể thấy rõ nét nhất ở các nước đang phát triển, trong đó có thể kể đến Việt Nam. Không chỉ ô nhiễm không khí, đất mà còn ô nhiễm của cả nguồn nước. Nguyên nhân là do chất thải chưa qua xử lý xả thẳng ra môi trường sống.
Ô nhiễm môi trường là gì?
Đầu tiên, môi trường là nơi mà chúng ta sinh sống, trong đó bao gồm cả các yếu tố tự nhiên, nhân tạo xung quanh chúng ta. Chúng tác động đến đời sống, phát triển của con người và các động thực vật sinh sống khác.
Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi các yếu tố bên trong môi trường. Thay đổi này làm ảnh hưởng tiêu cực, không phù hợp với đời sống của con người cũng như động thực vật trong môi trường. Chúng gây ra các hậu quả cực kỳ nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của con người và các sinh vật xung quanh.
Bên cạnh đó, ô nhiễm môi trường là nguyên nhân dẫn đến các tình trạng biến đổi khí hậu, thiên tai như: mưa đá, bão, lũ, hạn hán… Không những thế, nó còn gây thiệt hại cho mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến kinh tế và sự phát triển của đất nước.
Hình 1. Tình trạng ô nhiễm môi trường đang ở mức báo động trên khắp toàn cầu.
3 loại ô nhiễm môi trường điển hình
Hiện nay vấn đề ô nhiễm môi trường xảy ra ở khắp mọi nơi từ không khí, đất, nước, tiếng ồn, tầm nhìn… Trong đó, ô nhiễm không khí, đất, nước là 3 loại ô nhiễm nghiêm trọng và ảnh hưởng trực tiếp lớn nhất đến đời sống và hoạt động của hầu hết con người và sinh vật trên khắp Trái Đất.
Ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí là sự thay đổi các thành phần trong không khí. Thể hiện rõ nét ở chỗ khói, bụi, hơi, khói lạ xâm nhập vào không khí. Dẫn đến việc không khí phát sinh mùi, giảm tầm nhìn, gây ra việc biến đổi khí hậu. Đặc biệt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến con người, sinh vật, hệ sinh thái.
Vấn đề ô nhiễm không khí thường do hai nguyên nhân chính là: Từ nhân tạo và tự nhiên.
- Nguyên nhân từ tự nhiên:
- Ô nhiễm từ bụi, gió: Gió là một trong những nguyên nhân của ô nhiễm không khí. Vì gió đẩy các bụi, chất độc và mùi hôi đi hàng trăm kilômét. Điều này làm lan truyền ô nhiễm không khí đến mọi nơi gây ảnh hưởng đến động thực vật và con người.
- Núi lửa: Các khí Lưu huỳnh, Clo và nhiều khí độc khác…. nằm sâu ở các tầng dung nham hàng trăm năm. Khi núi lửa phun trào sẽ giải phóng chúng ra môi trường khiến không khí bị ô nhiễm nặng.
- Bão, lốc xoáy: Mỗi trận bão luôn luôn chứa nhiều khí NO làm ô nhiễm không khí cực nặng.
- Cháy rừng: Các vụ cháy rừng cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc ô nhiễm không khí, vì chúng sẽ tạo ra khí độc Nitơ Oxit (NO) rất lớn.
- Nguyên nhân từ con người (nhân tạo): Con người là nạn nhân và cũng là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí. Rất nhiều hoạt động sinh hoạt ngày thường của chúng ta góp phần làm gia tăng ô nhiễm khí:
- Hoạt động sản xuất công, nông nghiệp
Đây là nguyên nhân chính dẫn đến vấn đề ô nhiễm không khí. Khói bụi từ các nhà máy, xí nghiệp làm đen ngòm một không gian. chúng thải ra ngoài các khí độc hại như CO2, CO, SO2, NOX.
Đây là nguyên nhân chính, gây nhức nhối cho cộng đồng và nhà nước, không riêng gì Việt Nam mà rất nhiều các nước đang phát triển điều vướng phải tình trạng này. Khói bụi từ các ống xả của nhà máy, xí nghiệp trong những khu công nghiệp làm đen ngòm một khoảng trời.
Chúng thải ra các khí CO2, CO, SO2, NOx cùng một số chất hữu cơ khác, với nồng độ cực cao.
Hình 2. Khói thải từ các nhà máy là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí nghiêm trọng.
Các khu xí nghiệp không chỉ làm ô nhiễm không khí mà còn có môi trường đất, nước dẫn đến việc các “ làng ung thư” xuất hiện.
- Giao thông vận tải
Ô nhiễm không khí do giao thông vận tải chỉ đứng sau hoạt động của xí nghiệp. Vì trong quá trình di chuyển các phương tiện đã xả ra môi trường lượng lớn khí thải. Theo báo cáo từ Cơ quan năng lượng quốc tế (IEA) vào năm 2018 giao thông vận tải đã thải ra môi trường 24,34% lượng Carbon. Điều này cho thấy tốc vấn đề ô nhiễm không khí hiện nay cực kỳ nghiêm trọng.
Với thống kê chưa đầy đủ, ô nhiễm không khí đã làm cho hơn 3 triệu người chết mỗi năm do các bệnh như ung thư phổi, suy hô hấp… Và ô nhiễm không khí đang đe dọa gần như mọi thành phố trên thế giới.
Ô nhiễm môi trường đất
Ô nhiễm môi trường đất có tên gọi tiếng anh là Soil Pollution. Ô nhiễm đất được hiểu là đất đã bị thay đổi tính chất theo một hướng xấu, các chất độc hại đã vượt mức quy định cho phép làm cho đất bị ô nhiễm, gây hại đến động thực vật nói riêng và hệ sinh thái nói chung.
Hình 3. Tình trạng ô nhiễm môi trường đất.
Ô nhiễm môi trường đất do hai nguyên nhân chính:
- Nguyên nhân tự nhiên: Do hàm lượng các chất trong tự nhiên trong đất mất cân bằng, dẫn đến việc có nhiều chất độc hại, vượt hạn mức tiêu chuẩn cho phép đã dẫn đến ô nhiễm môi trường đất.
- Đất nhiễm mặn: Nguyên nhân là do nước biển xâm thực dẫn đến việc đất bị nhiễm mặn. Bên cạnh đó còn do các yếu tố khác như các mỏ muối, nước triều dâng quá cao hay do quá trình gley hóa trong đất tạo ra các độc tố không tốt.
- Đất nhiễm phèn: Đất bị nhiễm phèn là do nước phèn di chuyển cùng các các mạch nước ngầm từ các nơi khác nhau đến. Tập trung lại quá nhiều làm cho đất bị nhiễm các chất sắt và độ pH bị giảm.
- Nguyên nhân từ con người (nhân tạo): Yếu tố con người cũng là nguyên nhân dẫn đến việc ô nhiễm môi trường đất có thể kể đến:
- Do rác thải sinh hoạt: Rác thải sinh hoạt hằng ngày của cong người thải ra môi trường là khổng lồ và đa dạng các loại từ rác hữu cơ, hóa học đến các rác thải nhựa…. tất cả đều được thải trực tiếp ra môi trường dẫn đến tình trạng ô nhiễm đất ngày càng trầm trọng.
- Do đô thị hóa: Tốc độ phát triển đô thị hóa, công nghiệp hóa ngày càng tăng cao cũng là nguyên nhân ô nhiễm dẫn đến ô nhiễm môi trường đất. Khói bụi do giao thông vận tải kết hợp cùng không khí từ các khu đô thị, công nghiệp đều dẫn đến việc ô nhiễm môi trường đất.
- Do các hoạt động công nghiệp: Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc ô nhiễm đất đó chính là do rác thải, khí thải từ các nhà máy công nghiệp. Ví dụ như: Các hoạt động sản xuất sắt thép, cơ khí, gia công kim loại, sản xuất than, sản xuất các chất hóa học, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường đất. Ngoài ra, việc xử lý rác thải, nước thải vẫn chưa thể giúp giải quyết tận gốc vấn đề ô nhiễm môi trường đất. Ở vài nơi trên địa bàn có nhưng chưa thể đảm bảo tiêu chuẩn và không được kiểm soát nghiêm ngặt.
- Do các hoạt động nông nghiệp: Trong nông nghiệp, việc sử dụng các loại hóa chất, thuốc trừ sâu,diệt cỏ là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường đất. Thuốc trừ sâu có thể giúp loại trừ sâu bọ, nhưng mặt khác chúng lại gây ảnh hưởng đến môi trường đất do các chất hóa học
Ô nhiễm môi trường nước
Ô nhiễm môi trường nước (còn được gọi là Water pollution) dùng để chỉ việc nguồn nước bị nhiễm bẩn, các thành phần và chất lượng của nước đã bị thay đổi theo một cách xấu, trong nước có chứa các chất độc hại ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe đời sống của con người và động thực vật.
Dấu hiệu của việc ô nhiễm môi trường nước là nước sẽ có dấu dấu hiệu màu sắc khác lạ không có màu trắng trong suốt (màu vàng, nâu, đen,màu nâu đỏ,…) có mùi lạ (mùi thối, tanh hôi, nồng nặc, thum thủm,…) ngoài ra còn xuất hiện váng, nổi bọt khí, có nhiều sinh vật sinh sống trong nước chết.
Hình 4. Môi trường nước bị ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng do nước thải, rác thải xả ra ngày một nhiều.
Nguyên nhân dẫn đến việc ô nhiễm môi trường nước gồm có nguyên nhân tự nhiên và nhân tạo:
- Nguyên nhân tự nhiên: Chủ yếu là do xác chết động vật lâu ngày bị phân hủy và ngấm vào lòng đất, chảy vào mạch nước ngầm, hay các thiên tai bão lũ khiến các nguồn nước bị ô nhiễm lẫn vào các dòng nước sạch làm ô nhiễm cục bộ nguồn nước. Nhưng đây chỉ là nguyên nhân thứ yếu gây nên ô nhiễm môi trường nước, nguyên nhân chính vẫn đến từ các tác nhân nhân tạo.
- Nguyên nhân từ con người (nhân tạo):
- Nước thải sinh hoạt: Toàn bộ nước thải sinh hoạt hằng ngày hiện nay vẫn được chảy thẳng ra môi trường mà chưa được xử lý. Những loại rác thải, nước thải này chảy ra ao, hồ, sông suối làm lượng hàm lượng oxy trong nước sụt giảm khiến cho nhiều loại động thực vật không thể sinh sống.
- Nước nông nghiệp: Việc chăn nuôi, trồng trọt của bà con cũng dẫn đến ô nhiễm môi trường nước. Các loại thức ăn, phân động vật hằng ngày đã thải trực tiếp ra môi trường nước nhưng chưa qua xử lý. Ngoài ra nhiều hộ dân sử dụng thuốc trừ sâu, phân bón hóa học, các chất này thấm vào các mạch nước ngầm làm ô nhiễm môi trường nước.
- Nước thải y tế: Rác thải y tế cũng là một trong những loại rác thải độc hại nguy hiểm khi thải ra môi trường. Vì chúng có thể làm lây lan các loại vi rút, vào môi trường nước và từ đó làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.
- Nước thải công nghiệp: Nước thải từ các khu công nghiệp là nguyên nhân chính làm ô nhiễm môi trường nước. Thông thường các nhà mày thường chọn phương pháp xả rác thải trực tiếp ra môi trường nước nhằm giảm chi phí, thời gian. Việc này kéo theo nguồn nước tại các khu vực này bị ô nhiễm nặng nề. Ảnh hưởng đến tuổi thọ, sức khỏe của người dân tại đây ngày càng giảm sút.
Ngoài ra còn có các cố khác như tràn dầu cũng khiến cho môi trường nước bị ô nhiễm nặng và động thực vật biển chết hàng loạt.
—
Hiện nay tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng, chúng ta cần có những biện pháp để khắc phục vấn đề này. Để có phương pháp xử lý rác thải, nước thải một cách tối ưu nhất để giảm thiểu việc ô nhiễm môi trường, hãy liên hệ ngay HOTLINE 909 538 514 để được Biogency tư vấn chi tiết hơn.
>>> Xem thêm: Công nghệ Microbe-Lift giúp xử lý đất ô nhiễm TPH ở Georgia và Tennessee
